Zijn computers mensen?

Wat maakt de mens? Onze lichamelijkheid in relatie tot techniek en wetenschap. De subtitel is al voldoende voor menigeen om de stekels op te zetten. Techniek lijkt ons steeds meer in te halen. ChatGPT, Artificial Intelligence, Machine Learning. Wat onderscheidt ons nu echt als mens. Is dat omdat mensen rationeel zijn en creatief? Maar met onze intelligentie hebben we computers ontworpen die dat ook kunnen en vaak zelfs beter. Dus zijn computers dan mensen? Zet ons aan het denken over hoe wij dat ervaren en erop reflecteren. Geeft de mogelijkheid tot zeer creatieve en vernieuwende ideeën…

Kirsten Poortier, Erik Myin en Peter-Paul Verbeek schreven samen ‘Wat maakt de mens?’. Een filosofisch boek waar je misschien wel even voor moet gaan zitten, maar interessant leesvoer is. Geschikt voor iedereen die wel eens wat meer wil weten over de samenhang van mens en techniek. Hoezeer de mens daar al vanaf de oudheid mee verweven is en hoe onze perceptie en taalgebruik ongemerkt door techniek worden beïnvloed. ‘Dit boek onderzoekt de aard van de mens vanuit de overlappende perspectieven van filosofie, techniek en wetenschap.’

Het geeft je te denken over je taal- en woordgebruik. Veel uitdrukkingen en zegswijzen hebben een duidelijke link met techniek. Bijvoorbeeld: Ik kom langzaam op gang (de geest als machine) en zo zijn er veel meer voorbeelden. ‘Mijn harde schijf is vol’ of ‘Ik ga op automatische piloot’. Het maakt je bewust van wat we zeggen en hoe we dingen ervaren. Zijn we wel zo bijzonder als we zelf denken? Dat is aan de lezer zelf om te beoordelen. Poortier, Myin en Verbeek geven in het boek meer dan voldoende handvatten om die mening te vormen. Of je te voorzien van nieuwe inzichten. Iets om over na te denken. Over te reflecteren…

Met onze intelligentie hebben we systemen gemaakt die nog intelligenter zijn dan wij. Best eng of juist reuze interessant? En wat maakt ons dan anders en waardevoller dan die systemen? Waarom is dit boek nu juist zo boeiend om te lezen? Het brengt de mens, filosofie, wetenschap en techniek bij elkaar. ‘Een onbetwistbaar antwoord op de vraag wat ons tot mens maakt bestaat waarschijnlijk niet, maar juist in een tijd waarin we worden geconfronteerd met de impact van ons bestaan op de wereld, is het van wezenlijk belang om haar te blijven stellen.’

De ontwikkeling van Artificial Intelligence is zo groot en snel dat cybercrime straks op systeemniveau kan worden gevoerd. Geen mens meer voor nodig. Of toch wel..

Lynn van de Steen