Roddelen is onlosmakelijk verbonden met onze sociale interacties. We roddelen om elkaar op de hoogte te houden van het gedrag en karakter van anderen. Het is daarmee een van de steunpilaren van onze sociale levens. Sociaal wetenschapper Terence Dores Cruz onderzocht de functies van roddels en concludeert dat het begrijpen ervan van cruciaal belang zou kunnen zijn om samenwerking via roddels mogelijk te maken en de potentiële schade van roddels gericht op concurrentie te verminderen.
“De gangbare perceptie van roddelen als iets dat alleen slecht, kwaadaardig of contraproductief is moet herzien worden. In plaats daarvan moeten mensen roddelen ook zien als iets goeds, pro sociaals en productiefs”, aldus Dores Cruz. Uit zijn onderzoek blijkt dat er meer steun is voor de ‘goede’ kant van roddelen dan voor de ‘slechte’ kant. Hiervoor maakte hij o.a. gebruik van scenariostudies, veldstudies en interactieve sociale dilemma's.
Sociale leven in goede banen leiden
Dores Cruz benadrukt dat mensen de informatie die ze via roddels ontvangen over het algemeen als relevant en betrouwbaar beschouwen en het gebruiken om te bepalen wat ze van anderen vinden. “Ze kunnen roddelen omdat ze de samenwerking binnen een groep willen bevorderen. Om dit te bereiken belonen zij goed gedrag met positieve roddels en bestraffen zij slecht gedrag met negatieve roddels. Dit zorgt ervoor dat gedrag gestuurd wordt. Mensen werken nu eenmaal liever samen met mensen van wie ze leren dat ze waarschijnlijk betrouwbaar zullen zijn en vermijden mensen van wie ze leren dat ze waarschijnlijk normen overtreden. Roddelen is dus nuttig om ons sociale leven in goede banen te leiden”.
Coöperatieve en competitieve functies
Volgens Dores Cruz vormt ons aanhoudende geroddel percepties en gedrag die de sleutel zijn tot het maken, behouden, en beëindigen van sociale relaties. “Onderzoekers hebben twee perspectieven ontwikkeld over roddelen. Eén perspectief stelt dat roddelen coöperatieve functies dient, hierbij kan je denken aan de “goede kant” van roddelen, dat ons sociale leven coöperatief houdt. Dit houdt in dat mensen roddelen om informatie te delen over hoe men zich moet gedragen en wie (niet) te vertrouwen is om zich aan normen te houden. Het kan gebruikt worden om betere beslissingen te nemen over met wie men kan samenwerken en wie men moet vermijden. Dit is essentieel om binnen onze grote sociale groepen te kunnen samenwerken. Het andere perspectief stelt dat roddelen competitieve functies dient, ofwel de “slechtere kant” van roddelen, dat deel uitmaakt van de concurrentie binnen onze sociale groepen. Dit houdt in dat roddels verspreid worden op zo'n manier dat het de roddelaar zelf ten goede komt. Roddelaars kunnen zo hun eigen sociale succes en dat van anderen manipuleren.”
Beter begrip van roddels
Roddelen kan dus zowel coöperatieve als competitieve functies hebben. Omdat roddelen altijd deel is van sociale interacties, kan begrip van roddelen nuttig zijn in situaties variërend van iemands alledaagse sociale leven zoals met groepen vrienden of familie, werknemers en managers en bredere vormen van communicatie die kenmerken van roddelen delen, zoals sociale media of roddels over beroemdheden. “Een beter begrip van de functies van roddelen kan helpen om het potentieel van roddelen voor samenwerking te realiseren en de schade te verminderen van roddels gericht op competitie”, aldus Dores Cruz.
Bron: Vrije Universiteit Amsterdam
